Υπνική Άπνοια - Δ. Παπαδάκης - Γναθοπροσωπικός Χειρουργός

Η χειρουργική προώθηση της Άνω και της Κάτω Γνάθου (MaxilloMandibular Advancement – MMA) παραμένει εδώ και 35 χρόνια η πιο αποτελεσματική χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, με τα ποσοστά μακροπρόθεσμης επιτυχίας να αγγίζει το 90% στις πιο αυστηρές μελέτες.

Η επέμβαση αφορά την ταυτόχρονη προώθηση της άνω και της κάτω γνάθου, εφαρμόζοντας τις κλασικές τεχνικές Ορθογναθικής Χειρουργικής. Εάν συνυπάρχει σκελετική ανωμαλία, ο σχεδιασμός της επέμβασης περιλαμβάνει τη διόρθωση της, λαμβάνοντας ιδιαίτερη πρόνοια ώστε ταυτόχρονα να αυξηθεί ο όγκος των αεροφόρων οδών. Σε πολλούς ασθενείς όμως δεν συνυπάρχει σκελετική ανωμαλία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο σχεδιασμός επικεντρώνεται στην αύξηση του όγκου των αεροφόρων οδών με ταυτόχρονη πρόνοια ώστε να μη διαταραχθεί -ή και να βελτιωθεί εφόσον χρειάζεται- η αισθητική του προσώπου. Το παλαιό δόγμα των τεράστιων προς τα εμπρός μετακινήσεων, οι οποίες απελευθερώναν τους αεραγωγούς αλλά διαταράσσαν την αισθητική του προσώπου, έχει ευτυχώς αντικατασταθεί από μεθόδους “έξυπνης” περιστροφής των γνάθων που επιτυγχάνουν ίδια ή και καλύτερη απελευθέρωση των αεραγωγών, αλλά αποδίδουν την απαραίτητη αρμονία στο πρόσωπο.

Εκτός από την δραματική βελτίωση των δεικτών άπνοιας-υπόπνοιας, η προώθηση των γνάθων οδηγεί σε κανονικοποίηση της συνολικής αρχιτεκτονικής του ύπνου, με αύξηση της διάρκειας του REM ύπνου και την μείωση των περιόδων αφύπνισης.

Προεγχειρητική εκτίμηση και μέτρηση των διαστάσεων του αεραγωγού, με τη χρήση του ειδικού λογισμικού εικονικής χειρουργικής σχεδίασης Nemotec NemoFAB. Η αντικειμενική μέτρηση των διαστάσεων του αεραγωγού είναι ζωτικής σημασίας για τον εντοπισμό των σημείων μεγαλύτερης στένωσης και κατ’επέκταση για τον σωστό σχεδιασμό της επέμβασης.

Μετεγχειρητική εκτίμηση των διαστάσεων του αεραγωγού στον ίδιο ασθενή, όπου αντικειμενικά μπορούμε να δούμε το αποτέλεσμα της επέμβασης μας, την απελευθέρωση των αναπνευστικών οδών και τον υπερτριπλασιασμό των διαστάσεων της αναπνευστικής βαλβίδας με την μετακίνηση μόνο της άνω γνάθου, καθώς εκεί επικεντρωνόταν η σκελετική και αναπνευστική ανωμαλία.

Η θεραπεία με συσκευές μη-επεμβατικού αερισμού θετικής πίεσης (CPAP – BiPAP – aPAP) είναι το Golden Standard στη θεραπεία της μέτριας και της σοβαρής άπνοιας ύπνου. Όμως, εμπειρικά αλλά και βιβλιογραφικά, η συμμόρφωση των ασθενών με τις συσκευές αυτές ποτέ δεν ξεπερνά το 50%, με αποτέλεσμα οι ασθενείς αυτοί είτε να συνεχίζουν να υποφέρουν από αποφρακτική άπνοια ύπνου είτε να αναζητούν άλλες λύσεις.

Υποψήφιοι ασθενείς για την προώθηση των γνάθων είναι εκείνοι με δείκτη άπνοιας-υπόπνοιας µεγαλύτερο από 15 µε 20 επεισόδια / ώρα (AHI >15-20) που είτε δεν συμμορφώνονται στη χρήση του CPAP ή η εφαρμογή του αποτυγχάνει για οποιονδήποτε λόγο.

Η προεγχειρητικό μελέτη της κάθε περίπτωσης, περιλαμβάνει απαραιτήτως την πολυσωµατοκαταγραφική μελέτη ύπνου ώστε να σταδιοποιηθεί η νόσος αλλά και να μπορεί να εκτιμηθεί αντικειμενικά το αποτέλεσμα της επέμβασης συγκρίνοντας την προεγχειρητική με την μετεγχειρητική μελέτη ύπνου. Απαραίτητος είναι και ο προεγχειρητικός χειρουργικός σχεδιασμός με τη βοήθεια ειδικών λογισμικών, όπως συμβαίνει και στις περιπτώσεις κλασικής ορθογναθικής χειρουργικής. Η αξονική τομογραφία σπλαχνικού κρανίου και τραχήλου του ασθενούς μαζί με την ψηφιακή σάρωση των οδοντικών του φραγμών και του προσώπου του, “τροφοδοτούνται” στο λογισμικό χειρουργικής σχεδίασης όπου πραγματοποιούνται ψηφιακά οι απαραίτητες οστεοτομίες και προβλέπεται τόσο το νέο μέγεθος των αεραγωγών όσο και η αισθητική του προσώπου του ασθενούς.

Προεγχειρητικός σχεδιασμός περίπτωσης προώθησης άνω και κάτω γνάθου, όπου εκτός από την εκτίμηση του αναμενόμενου λειτουργικού και αισθητικού αποτελέσματος εκτιμώνται με ακρίβεια και οι αλλαγές στον αεραγωγό του ασθενούς.

Η επέμβαση προωθήσης της άνω και κάτω γνάθου διαρκεί περίπου 4 ώρες. Οι ασθενείς με ιδιαίτερα επιβαρυμένη υγεία νοσηλεύονται προληπτικά στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας για 24 ώρες. Οι υπόλοιποι ασθενείς νοσηλεύονται για 2 ημέρες σε απλή νοσηλευτική κλίνη. Η μετεγχειρητική πορεία και η ανάρρωση δεν διαφέρει σε τίποτα σε σχέση με τις κλασικές ορθογναθικές επεμβάσεις, όπως έχουμε περιγράψει στην αντίστοιχη σελίδα. Τρεις μήνες μετά την επέμβαση εκτελείται νέα μελέτη ύπνου, ώστε να εκτιμηθεί και αντικειμενικά το αποτέλεσμα της επέμβασης.